047 - Werkmanhuis
Vanaf de zeventiende eeuw stonden er drie gebouwen op de plaats van het huidige Werkmanhuis. De twee noordelijkste werden in 1856 gekocht door Jacobus Christoffel de Mol Moncourt. Niet alleen als graanhandelaar, maar ook als voorvechter van christelijk onderwijs en medestichter van de Amsterdamse Vrije Universiteit verdiende De Mol Moncourt zijn sporen. In 1857 liet hij de gekochte panden vervangen door de pakhuizen De Rijn en De Schelde. Zijn zoon en opvolger Nicolaas Nieveen de Mol Moncourt liet er in 1885 nog een derde pakhuis naast bouwen.
De huidige vorm kreeg het pand in 1903 doordat de graanhandelaren Mesdag en Rowaan er twee verdiepingen op lieten zetten. Ook met de komst van distillateur-slijter Jakobus Kornelis Hammingh in 1912 bleef de driedeling bestaan. Dit veranderde pas in 1919-’20 toen de laatste met enkele anderen de twee noordelijkste pakhuizen samenvoegde om er de NV Telefoonapparatenfabriek TAFA te vestigen.
Het ging TAFA niet voor de wind en in 1922 gooide de directie het pand in de verhuur. Hendrik Nicolaas Werkman, wiens drukkerij in de Pelsterstraat net ten onder was gegaan, werd een van de huurders. Werkman (1882-1945) begon op de Lage der A opnieuw. Op de 2e verdieping vestigde hij zijn drukkerij. Om voldoende hoogte te krijgen liet hij een deel van het plafond wegzagen. Zijn kantoor kwam op het overgebleven deel van de 3e verdieping.
In 1923 maakte Werkman hier zijn eerste ‘druksels’. In de oorlog drukte hij een serie uitgaven van ‘de schippers van de Blauwe Schuit’, waaronder Martin Bubers chassidische legenden. Deze en andere ‘illegale’ activiteiten leidden ertoe dat Werkman in 1945 door de Duitsers werd gearresteerd en gefusilleerd.
Na de oorlog bleef de drukkerij, die toen werd geleid door Werkmans vroegere werknemer Wybren Bos, nog tot de jaren zestig in het pand. Hierna werd het complex alleen nog door eigenaar Adriani gebruikt als pakhuis. Begin jaren tachtig kwam ook daar een eind aan en werd het door de Maatschappij tot verbetering van woningtoestanden (thans De Huismeesters) verbouwd. Bij de oplevering werd het pand in 1983 Werkmanhuis gedoopt.