042 - Turfsingel 64-74
In de eerste helft van de 17e eeuw kwamen in de nieuwe stadsuitbreiding, op deze plek ‘leerbereijderijen’. Ter onderscheiding van de bij het Zuiderdiep gelegen kuipen kregen ze de naam ‘Noorderkuipen’. Deze vestigingsplek, aan de rand van de stad, was gekozen vanwege de enorme stank die de looierijen verspreidden door het gebruik van uit urine bereide ammoniak. Het was geen pretje er te zijn, alhoewel de ook wel gebruikte naam Martinipark anders wilde doen geloven.
Het ‘park’ was eigendom van de gemeente Groningen, die er in de negentiende eeuw kuipen verhuurde aan looiers als Saan, Kijff en Folmer. Zij woonden vlakbij aan de Turfsingel. In de jaren vijftig kregen zij gezelschap van de uit Steenwijk afkomstige Alexander Izak Cohen. Toen hij in de jaren tachtig nog een van de weinige overgebleven leerlooiers was, kocht hij de kuipen van de gemeente. Als laatste der mohikanen deed zijn zoon en opvolger Izak de kuipen en de looierij in 1916 van de hand. Een groot gedeelte van het terrein was toen al bebouwd met woningen van slechte kwaliteit. Vol wandgedierte, vuil en vocht en zonder voldoende afwatering en privaat werden ze in de jaren dertig massaal onbewoonbaar verklaard en uiteindelijk allemaal gesloopt.
Gemeente-architect S.J. Bouma mocht hierna op deze ‘riante plaats’ iets nieuws ontwerpen. De nieuwe bebouwing moest passen in het totale beeld van de grachtbebouwing en mocht, naast de 19e eeuwse gebouwen van het gymnasium en de schouwburg, geen al te nietige indruk maken. Bouma koos daarom voor een groot symmetrisch woonblok met 22 woningen in drie bouwlagen. De zijgevels aan de Walstraat en Gymnasiumstraat kregen een vrijwel gelijke opzet en indeling als de voorgevel, maar de topgevel aan de laatste straat kreeg het gevelschema van een 17e eeuws woonhuis. Vermoedelijk zijn de natuurstenen versieringen afkomstig uit een oud pand. Het in 1937 gebouwde complex is een mooi voorbeeld van de in de jaren dertig onder leiding van Granpré Molière opgekomen rustieke en historiserende bouwstijl van de Delftse School. Thans is het geheel in eigendom en beheer van de Woningstichting Gruno.