102 - Het Paleis
De ontmanteling van de zeventiende-eeuwse vestingwerken biedt de universiteit eind negentiende eeuw nieuwe bouwterreinen, maar voor deze plek bestaat aanvankelijk geen plan. Dat verandert als het Academiegebouw en daarmee ook het scheikundig laboratorium op 30 augustus 1906 in vlammen opgaat. Als de regering geld beschikbaar stelt voor ‘een afzonderlijk, buiten de te herbouwen akademie gelegen chemisch laboratorium’, komt dit terrein tussen de voormalige vestinggracht en ‘de oude Israëlitische begraafplaats’ in beeld.
Het bouwplan wordt gemaakt door rijksbouwmeester Jan A. Vrijman, die ook verantwoordelijk is voor het nieuwe Academiegebouw. In februari 1910 gaat de eerste spade de grond in voor het neo-classicistische laboratoriumgebouw.Vanwege dempingswerkzaamheden aan het Boterdiep en het nog ontbreken van de Bloemsingel, heeft de officiële opening heel wat voeten in de aarde. Na het leggen van een ‘hulptoegangsweg’ vindt deze plaats op 23 november 1912. Het openingswoord wordt gesproken door de hoogleraar anorganische scheikunde, Frans Maurits Jaeger.
Aanvankelijk bestaat het ‘Scheikundig Laboratorium’ uit een vleugel voor anorganische en fysische chemie, één voor organische chemie en een middendeel voor onderwijs. In 1927-28 worden er nieuwe vleugels aangebouwd, waardoor het complex twee binnenplaatsen krijgt. Als de universiteit begin jaren ’50 ook de beschikking krijgt over het terrein van de oude joodse begraafplaats, wordt er tussen 1957 en ’61 een heel nieuw laboratorium naast gebouwd. De laatste uitbreiding betreft in de winter van 1963-’64 nog een ‘scheikundig transistorium’.
In 1970 verhuist de subfaculteit scheikunde naar een nieuw gebouw aan de Zernikelaan en wordt ‘Bloemsingel 10’ in gebruik genomen door de medische faculteit om te dienen als laboratoria van fysiologie, medische fysica en kindergeneeskunde. Na vertrek van de universiteit zorgt Bureau CareX in de jaren ’90 voor een tijdelijke invulling. Als de gemeente besluit dat de oudste monumentale delen behouden kunnen worden, komt het kunstenaarscollectief COB10 met een toekomstplan. Zo ontstaat een ‘cultureel woon- en werkcomplex’, dat in 2009 de naam ‘Het Paleis’ krijgt.
102 - Het Paleis
The dismantling of the seventeenth-century fortifications offers the university new building sites at the end of the nineteenth century, but there is initially no plan for this site. That changes when the Academy Building and with it the chemical laboratory on 30 August 1906 goes up in flames. If the government makes money available for ‘a separate chemical laboratory located outside the rebuild’, this site will be visible between the former moat and ‘the old Israelite cemetery’.
The building plan is made by Chief Government Architect Jan A. Vrijman, who is also responsible for the new Academiegebouw. In February 1910, the first spade went into the ground for the neo-classicist laboratory building. Due to damping work on the Boterdiep and the absence of the Bloemsingel, the official opening took a lot of steps in the earth. After laying an ‘auxiliary access road’ this location will take place on November 23, 1912. The opening speech is spoken by the professor of inorganic chemistry, Frans Maurits Jaeger.
Initially, the ‘Chemical Laboratory’ consists of a wing for inorganic and physical chemistry, one for organic chemistry and a middle for education. In 1927-28 new wings are added, giving the complex two courtyards. If the university also had access to the site of the old Jewish cemetery in the early 1950s, a completely new laboratory will be built next to it between 1957 and ‘61. The last extension concerns a ‘chemical transistor’ in the winter of 1963-’64.
In 1970 the subfaculty of chemistry moved to a new building on the Zernikelaan and ‘Bloemsingel 10’ was taken into use by the medical faculty to serve as laboratories of physiology, medical physics and paediatrics. After the departure of the university, CareX organized a temporary interpretation in the 1990s. If the municipality decides that the oldest monumental parts can be preserved, the artist collective COB10 will come up with a plan for the future. This creates a ‘cultural living and working complex’, which in 2009 will be given the name ‘Het Paleis’.
102 - Het Paleis
Der Abbruch der Befestigungsanlagen aus dem 17. Jahrhundert bietet der Universität Ende des 19. Jahrhunderts neue Baufelder, für diese Stätte ist jedoch zunächst kein Plan vorgesehen. Das ändert sich, als das Akademiegebäude und damit das Chemielabor am 30. August 1906 in Flammen aufgehen. Wenn die Regierung Geld für "ein separates chemisches Labor außerhalb des Wiederaufbaus" zur Verfügung stellt, ist diese Stelle zwischen dem ehemaligen Wassergraben und dem "alten israelitischen Friedhof" sichtbar.
Der Gebäudeplan wurde vom Chefregierungsarchitekten Jan A. Vrijman erstellt, der auch für das neue Academiegebouw verantwortlich ist. Im Februar 1910 ging der erste Spatenstich für das neo-klassizistische Laborgebäude in den Boden: Wegen der Dämpfungsarbeiten am Boterdiep und dem Fehlen des Bloemsingel machte die offizielle Eröffnung viele Schritte auf der Erde. Nach dem Anlegen einer "Zufahrtsstraße" wird dieser Ort am 23. November 1912 stattfinden. Die Eröffnungsrede hält der Professor für anorganische Chemie, Frans Maurits Jaeger.
Das "Chemische Labor" besteht zunächst aus einem Flügel für anorganische und physikalische Chemie, einem für organische Chemie und einem Bildungszentrum. 1927-28 werden neue Flügel hinzugefügt, die dem Komplex zwei Höfe verleihen. Wenn die Universität in den frühen fünfziger Jahren auch Zugang zum Gelände des alten jüdischen Friedhofs hatte, wird zwischen 1957 und '61 ein völlig neues Labor nebenan errichtet. Die letzte Erweiterung betrifft einen "chemischen Transistor" im Winter 1963/64.
1970 zog die Chemie-Subfakultät in ein neues Gebäude am Zernikelaan um, und "Bloemsingel 10" wurde von der medizinischen Fakultät als Laboratorien für Physiologie, medizinische Physik und Pädiatrie genutzt. Nach dem Ausscheiden der Universität organisierte CareX in den 1990er Jahren eine temporäre Dolmetscherdienstleistung. Wenn die Gemeinde beschließt, dass die ältesten monumentalen Teile erhalten werden können, wird das Künstlerkollektiv COB10 einen Plan für die Zukunft ausarbeiten. Dadurch entsteht ein "kultureller Wohn- und Arbeitskomplex", der 2009 den Namen "Het Paleis" erhält.