102 - Het Paleis
De ontmanteling van de zeventiende-eeuwse vestingwerken biedt de universiteit eind negentiende eeuw nieuwe bouwterreinen, maar voor deze plek bestaat aanvankelijk geen plan. Dat verandert als het Academiegebouw en daarmee ook het scheikundig laboratorium op 30 augustus 1906 in vlammen opgaat. Als de regering geld beschikbaar stelt voor ‘een afzonderlijk, buiten de te herbouwen akademie gelegen chemisch laboratorium’, komt dit terrein tussen de voormalige vestinggracht en ‘de oude Israëlitische begraafplaats’ in beeld.
Het bouwplan wordt gemaakt door rijksbouwmeester Jan A. Vrijman, die ook verantwoordelijk is voor het nieuwe Academiegebouw. In februari 1910 gaat de eerste spade de grond in voor het neo-classicistische laboratoriumgebouw.Vanwege dempingswerkzaamheden aan het Boterdiep en het nog ontbreken van de Bloemsingel, heeft de officiële opening heel wat voeten in de aarde. Na het leggen van een ‘hulptoegangsweg’ vindt deze plaats op 23 november 1912. Het openingswoord wordt gesproken door de hoogleraar anorganische scheikunde, Frans Maurits Jaeger.
Aanvankelijk bestaat het ‘Scheikundig Laboratorium’ uit een vleugel voor anorganische en fysische chemie, één voor organische chemie en een middendeel voor onderwijs. In 1927-28 worden er nieuwe vleugels aangebouwd, waardoor het complex twee binnenplaatsen krijgt. Als de universiteit begin jaren ’50 ook de beschikking krijgt over het terrein van de oude joodse begraafplaats, wordt er tussen 1957 en ’61 een heel nieuw laboratorium naast gebouwd. De laatste uitbreiding betreft in de winter van 1963-’64 nog een ‘scheikundig transistorium’.
In 1970 verhuist de subfaculteit scheikunde naar een nieuw gebouw aan de Zernikelaan en wordt ‘Bloemsingel 10’ in gebruik genomen door de medische faculteit om te dienen als laboratoria van fysiologie, medische fysica en kindergeneeskunde. Na vertrek van de universiteit zorgt Bureau CareX in de jaren ’90 voor een tijdelijke invulling. Als de gemeente besluit dat de oudste monumentale delen behouden kunnen worden, komt het kunstenaarscollectief COB10 met een toekomstplan. Zo ontstaat een ‘cultureel woon- en werkcomplex’, dat in 2009 de naam ‘Het Paleis’ krijgt.