099 Hereplein 4-5

099 - Hereplein 4-5

Geïnspireerd door de Franse Loire-kastelen ontwierp de uit Oldenburg afkomstige hofbouwmeester Gerhard Schnitger in 1881 een dubbel woonhuis op de vrijgekomen vestinggrond. Naar de Duitse mode van die tijd liet hij vensters met ronde bogen aanbrengen in de bepleisterde muren. De pleisterlaag kreeg schijnvoegen om de suggestie van natuursteen te wekken. Ook de steile daken met leien deden on-Nederlands aan. Aan de zuidkant waren een later dichtgemetselde serre en een opvallende toren ontworpen. Schnitger bekroonde de daken met sierlijk bewerkte metalen hekwerken.

Opdrachtgevers waren de adellijke J. Ae. A. (‘Abraham’) van Panhuys en zijn vrijgezelle schoonzuster Clara Maria van Sminia. De jonkheer, die op dat moment burgemeester van de stad was, bedacht het linkerdeel met toren (nummer 5) voor zijn gezin en het kleinere rechter deel (nummer 4) voor z’n schoonzus. Voor Van Panhuys’ echtgenote kwam de oplevering van het huis net te laat, zij overleed in april 1882.

Hijzelf woonde er overigens ook maar kort. Vanwege zijn benoeming tot commissaris des Konings verhuisde hij eind oktober 1884 naar de ambtswoning aan de Oude Boteringestraat. Later woonde hij, tot zijn dramatische verdrinkingsdood in het Hoendiep toen de koets met zijn gezin en hun huisknecht te water raakte, op zijn buitenverblijf Nienoord in Leek.

Na het overlijden van freule Van Sminia eind 1890 werd nummer 4 verhuurd. Nummer 5 werd onder andere bewoond door Van Panhuys’ dochter Wiskjen Hobbine, tot zij beide woningen in 1894 verkocht aan W.A. Reiger en z’n echtgenote C.H. Hooft van Iddekinge. Reiger was aanvankelijk gemeentesecretaris en agent van De Nederlandsche Bank en vanaf 1891 hoogleraar rechtsgeleerdheid. De bekendste bewoner van nummer 4 was Evert van Ketwich Verschuur, die de eerste jaren van zijn burgemeesterschap (1917-’22) aan het Hereplein woonde. Van 1915 tot ’22 waren de woningen eigendom van bankdirecteur baron G.W.H. van Imhoff.

In 1922 werd het gebouw gekocht door De Nederlandsche Bank, die de beide woningen liet samenvoegen en verbouwen tot filiaal. De bank, die ter beveiliging zware tralies voor de vensters liet aanbrengen, bleef hier tot eind 1991 gevestigd. Nadat een plan om het pand te verbouwen tot luxe appartementen het niet haalde, werd het toch weer als kantoorpand in gebruik genomen en per etage gesplitst.